Testy w kierunku COVID-19, na co możemy liczyć?

Próbkę pobiera się z nosa lub gardła pacjenta za pomocą specjalnego wacika. Wacik trafia do próbówki i jest wysyłany do laboratorium.

Niektóre duże szpitale np. w USA mają na miejscu laboratoria badań molekularnych, ale większość próbek jest wysyłana do zewnętrznych laboratoriów - w celu ich przetworzenia.

Czas tranzytu zwykle trwa ok. 24 godzin, ale może być dłuższy, w zależności od odległości szpitala od laboratorium. Tam próbka jest obrabiana, co oznacza, że pracownicy laboratorium pobierają RNA wirusa. Etap ekstrakcji RNA - jest jednym z czynników wymagających czasu. Tylko największe laboratoria dysponują zautomatyzowanymi metodami ekstrakcji RNA z próbki, wówczas można to robić szybko.

Po wyekstrahowaniu RNA technicy muszą dołączyć do każdej próbki specjalne odczynniki i uruchomić proces zwany reakcją łańcuchową polimerazy (metoda powielania łańcuchów DNA polegająca na łańcuchowej reakcji polimerazy DNA w wyniku wielokrotnego podgrzewania i oziębiania próbki, w warunkach laboratoryjnych). Dzięki tej operacji można określić czy próbka jest dodatnia czy ujemna w przypadku COVID-19.

Zazwyczaj test ten zajmuje sześć godzin – wyjaśnia Kelly Wroblewski, dyrektor programów chorób zakaźnych w Association of Public Health Laboratories (USA).

Niektóre laboratoria mają liczniejszy sztab laborantów i więcej maszyn, dzięki czemu mogą przetwarzać więcej testów jednocześnie niż inne. Ale nawet w tych laboratoriach, wraz ze wzrostem potrzeb, rosną zaległości.

W Polsce firma Corten Medic, prowadząca m.in. sieć gabinetów stomatologicznych oraz dwa dentobusy, rozpoczęła wykonywanie szybkich testów do wykrywania przeciwciał IgG i IgM przeciw koronawirusowi (2019-nCoV)

Obecnie istnieją testy genetyczne i immunologiczne. Testy genetyczne pozwalają na odnalezienie cząstek patogenu wirusa we krwi, co oznacza że wskazują z całkowitą pewnością czy osoba badana jest chora. Pozwalają też na wykrycie choroby na bardzo wczesnym etapie, zanim wystąpią pierwsze objawy.

Testy immunologiczne sprawdzają obecność przeciwciał we krwi. Oznacza to, że w momencie gdy wirus w organizmie zostanie rozpoznany przez organizm badanego, ten zaczyna się bronić-rozpoczyna wytwarzanie przeciwciał, które wykrywa test. Testy są w stanie rozpoznać obecność wirusa w dosyć zaawansowanym etapie choroby (po pierwszych objawach), są jednak bardzo czułe i wiarygodne (zwłaszcza wynik pozytywny).

Natomiast szybki test jest wyrobem medycznym do diagnostyki in vitro w użytku profesjonalnym i posiada znak CE, co oznacza, że spełnia wymagania europejskiej dyrektywy 98/79/EC. Test może być sprzedawany i wykorzystywany we wstępnej diagnostyce, ponieważ został zgłoszony w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w Polsce. Opracowała go firma Hanzgou Hanzgou All Test Biotech Co. Ltd.

W normalnych czasach główną funkcją laboratoriów jest regularny nadzór zdrowia publicznego - wykrywanie bardziej powszechnych zagrożeń, takich jak wybuch odry lub monitorowanie sezonowej grypy.

Na świecie zatwierdzonych jest kilkanaście zestawów testowych różnych producentów i laboratoriów. Należą do nich testy Quest Diagnostics, LabCorp, Roche, Quidel Corp.

W USA duże komercyjne laboratorium LabCorp przetwarza ponad 20 tys. testów dziennie – poziom w Polsce nieosiągalny nawet biorąc pod uwagę mniejszą liczbę ludności (pod koniec marca wykonuje się ok. 4 tys. testów).

Wraz ze wzrostem światowego zapotrzebowania na badania, może zabraknąć środków chemicznych stosowanych w zestawach testowych, wymazów używanych do pobierania próbek oraz masek ochronnych i sprzętu używanego przez pracowników ochrony zdrowia pobierających próbki.

Nie ma wystarczającej podaży tak wielu materiałów i sprzętu związanych z testowaniem - zaleca się zatem ustalenie priorytetów dla osób, które powinny zostać przetestowane pod kątem COVID-19. W pierwszej kolejności powinni to być pracownicy służby zdrowia i osoby udzielające pierwszej pomocy; starsi dorośli z objawami, szczególnie ci mieszkający w domach opieki, którzy mogą mieć inne choroby.

FDA w ostatnich dniach zatwierdziła testy dwóch firm, które obiecują wyniki w ciągu 45 minut, a nawet krótszym. Jedna z tych firm, Cepheid z Sunnyvale w Kalifornii, twierdzi, że około 5 tys. amerykańskich szpitali ma już sprzęt potrzebny do przetworzenia tych testów. Obie firmy przekonują, że wkrótce zostaną wysłane do szpitali, ale podały niewiele szczegółów dotyczących liczby lub terminu.

Abbott Laboratories ogłosiło, że FDA wydała zezwolenie na użycie w nagłych wypadkach dla szybkiego testu rozpocznie się udostępnianie 50 tys. testów dziennie.