Szczepionka ze zbawiennym skutkiem ubocznym

Bacille Calmette-Guerin (BCG),  jedna ze szczepionek mająca zapobiegać gruźlicy, nie jest aplikowana dzieciom w państwach, w których ryzyko epidemii tej choroby nie występuje.

Tymczasem badanie, rozpoczęte jeszcze w latach 30. XX w., sugeruje, że BCG  może mieć pożądane …skutki uboczne.

W grupie ludzi zaszczepionych BCG notuje się 2,5-krotnie niższy odsetek zachorowań na raka płuc  - zapewnił jedna z autorek badań dr Naomi Aronson, dyrektorka ds. chorób zakaźnych w Uniformed Services University w Bethesda. Niższy wskaźnik występowania raka płuc zarejestrowano wśród osób, które otrzymały szczepionkę i to bez względu na to, gdzie mieszkały, czy paliły tytoń, piły alkohol i czy chorowały na gruźlicę.

Aronson powiedziała, że BCG w trudny do określenia sposób wpływa na układ odpornościowy, skutecznie zabezpieczając płuca przed rakiem. Uważa ona, że stosowanie szczepionki BCG w dzieciństwie może sprzyjać zmniejszeniu ryzyka raka płuc w ciągu całego życia.

Część analizy oparto na badaniach przeprowadzonych wśród 3 tys. dzieci Indian amerykańskich i Indian z Alaski w latach 30. XX wieku, którzy żyli w wielu miejscach USA. Niektórym z nich losowo podano szczepionkę BCG, niektórym placebo. Żadna z młodych osób nie miała gruźlicy. Szczepionkę podawano pomiędzy 5 a 11 rokiem życia, z medianą w wieku 8 lat.

W latach 1992-1998 naukowcy sprawdzili rekordy zdrowotne uczestników badania sprzed 60 lat. Stały się one przedmiotem analizy ostatnio realizowanego programu, którego rezultaty opublikowano 25 września 2019 r. w czasopiśmie JAMA Open.  

Dr Len Lichtenfeld, dyrektor medyczny American Cancer Society, przejrzał te badania i nazwał odkrycia fascynującymi. - Rzadko możemy korzystać z obserwacji rozciągniętej w tak długim okresie  - dodał. W jego opinii – póki co - jest mało prawdopodobne, żeby szczepionka BCG była powszechnie stosowana  w profilaktyce raka płuc. Badanie faktycznie wykazało statystycznie istotne zmniejszenie częstości występowania raka płuc, jednak liczba badanych przypadków była bardzo niska (u 42 osób objętych badaniem zdiagnozowano raka płuc).

Szczepionka BCG została przetestowana w leczeniu wielu innych nowotworów, jednak z niejednoznacznymi wynikami. W niektórych przypadkach wyglądało na to, że rezultat jest pozytywny, ale równie często  szczepionka nie miała wpływu na ujawnienie się i przebieg choroby nowotworowej.

Lichtenfeld zwrócił uwagę na fakt, że istnieje poważny niedobór szczepionki BCG, który ogranicza badania. Szczepionka wydaje się być skutecznym lekarstwem na pewien rodzaj raka pęcherza moczowego, ale lekarzom trudno jest uzyskać wystarczającą ilość BCG do badań w tym kierunku.