Placebo poważnym sposobem leczenia?

Niektóre cechy mózgu i osobowości pacjenta mogą sprawić, że pastylka bez czynnika aktywnego, po prostu placebo – może przynieść ulgę cierpiącym na chroniczny ból. Chodziło o przypadki, gdy diagnozowane osoby raportowały o utrzymującym się uczuciu bólu przez większość dni (jeśli nie codziennie) w okresie ostatnich sześciu miesięcy.

W badaniu część pacjentów z powtarzającym się bólem „pleców” otrzymywała placebo. Co istotne, po symulowanym leczeniu raportowali, że natężenie dolegliwości obniżyło się średnio o 1/3.

Naukowcy postanowili uzyskać odpowiedź dlaczego na jednych placebo działa, na innych nie. Szansa identyfikacji osób, reagujących na placebo, może oznaczać, że lekarze mogliby zaoferować (przynajmniej niektórym) opcję łagodzenia bólu, która jest tania, wolna od skutków ubocznych i - w przeciwieństwie do opioidów - nie uzależnia.

- Musimy poważnie myśleć o placebo jako o opcji leczenia, szczególnie u pacjentów z przewlekłym bólem - mówi neurobiolog A. Vania Apkarian z Northwestern University Feinberg School of Medicine w Chicago.

Apkarian wraz ze współpracownikami zobrazował mózgi 68 uczestników badania i przeprowadził testy ich osobowości. Naukowcy następnie losowo przypisali uczestników do trzech grup. Jedna nie otrzymała żadnego leczenia, druga placebo, trzecia lek przeciwbólowy. Uczestnicy eksperymentu nie zostali poinformowani, co otrzymywali: placebo, czy aktywny lek.

Uczestnicy przyjmowali leczenie przez dwa tygodnie i po jednym tygodniu przerwy powtarzali cykl terapii.

Spośród 43 pacjentów w grupie placebo, 24 zgłosiło zmniejszenie intensywności bólu, podając wyraźny spadek jego intensywności (co najmniej o 20 proc.). Ulga w bólu utrzymywała się przez okres sześciu tygodni, nawet gdy ludzie nie przyjmowali już „tabletek”.

Analizując obrazy mózgu, zespół odkrył, że pacjenci podatni na placebo, mieli znaczącą różnicę objętości pomiędzy prawą a lewą stroną układu limbicznego w mózgu, obszarem, który jest zaangażowany m.in. w instynkt i nastrój.

Występowały również różnice w liczbie połączeń komórek nerwowych między korą przedczołową a innymi obszarami mózgu.

Ankiety osobowości tych pacjentów ujawniły, że mają oni wyższą samoświadomość i otwartość niż pozostali uczestnicy eksperymentu.

- To zaskakujące i zachęcające, że możliwe jest przewidzenie wielkości efektu placebo przed leczeniem - mówi Tor Wager, neurolog z University of Colorado Boulder, który – co ważne - nie był zaangażowany w badania.