Cząstki PM2.5 czynią szkody w mózgu

Szereg badań przynosi dowody, na to, że zanieczyszczenia PM2.5 ograniczają funkcje poznawcze człowieka. Taką zależność wykazała m.in. analiza, przeprowadzona na reprezentatywnej próbie 13996 mieszkańców USA w wieku powyżej 50 lat. Ekspozycja na PM2.5 skutkowała także zmniejszoną pamięcią semantyczną. Tego typu wnioski płyną z kolei z Kalifornijskiego Testu Werbalnego (1496 mieszkańców Los Angeles) oraz z badań zreaizowanych z udziałem 798 mieszkańców Zagłębia Ruhry.

Za pomocą rezonansu magnetycznego zmierzono objętości mózgów 943 mieszkańców Nowej Anglii (USA). Stwierdzono, że u osób w wieku powyżej 60 lat ekspozycja na PM2.5 i to w stężeniu na poziomie zaledwie 2 μg/mszesc. była związana z 0,32 proc. mniejszą całkowitą objętością mózgowia i z większym niemal o połowę (46 proc.) ryzykiem udaru mózgu.

Kolejne badanie wykazało, że ekspozycja na PM2.5 w stężeniu 5 ug/mszesc. podwoiła ryzyko hospitalizacji z powodu choroby Alzheimera, doprowadziła do 46 proc. wzrostu przypadków otępienia i 44 proc. - pojawienia się choroby Parkinsona.

Przedwczesne porody (wzrost o 18 proc.) wiązane są także z oddziaływanniem PM2.5. Największe negatywne efekty występują podczas trzeciego trymestru. Jedna z analiz pokazała, że w Ohio (USA) zanieczyszczenie pyłem PM2.5 w trzecim trymestrze ciąży wiązało się z 42 proc. wzrostem urodzeń martwych dzieci i 28 proc. zwiększeniem liczby urodzeń przedwczesnych.

Sześć badań z ostatnich kilku lat wskazało na związek między działaniem PM2.5 podczas ciąży (także głównie w trzecim trymestrze) a wyższym ryzykiem (aż o 79 proc.) pojawienia się autyzmu. Przypadłość zauważono w pierwszych trzech latach życia dzieci.

W Holandii przebadano mózgi 783 dzieci w wieku od 6 do 10 lat. Wcześniej analizowano stopień narażenia ich matek (w trakcie ciąży) na przebywanie w środowisku zanieczyszczonym PM2.5. Dzieci kobiet, przebywających w trakcie ciąży  w środowisku z wyższym stężeniem PM2.5 - miały cieńszą korę mózgową średnio o 0,045 mm.

Zbadano, że ekspozycja na PM 2.5 powyżej 12 ug /mszesc. była istotnymi czynnikami powstawania splątków neurofibrylarnych (zwyrodnienie neurowłókienkowe mózgu). Nawet u 11-miesięcznego dziecka zaobserwowano obecność tych nieprawidłowych białek.

- Choroby Alzheimera zaczynają się w dzieciństwie w zanieczyszczonym środowisku, a my musimy wcześnie wdrożyć skuteczne środki zapobiegawcze. Nie ma sensu podejmować działań zaradczych kilkadziesiąt lat później - zapewnia dr. Lilian Calderón-Garcidueñas z University of Montana.

W artykule opublikowanym na łamach czasopisma Science w 2018 r. dr Joshua Graff Zivin, profesor w School of Global Policy and Strategy w San Diego zauważył, że istnieje szereg badań, które wykazały, iż nawet stosunkowo krótkie przebywanie w obszarze zanieczyszczeń PM2.5 w życiu płodowym i pierwszym roku życia - prowadzi do zmniejszonej wydajności intelektualnej (wyniki testów w gimnazjum i w liceum). Z innych badań wynika, że “odciski” ekspozycji występują nawet 30 lat później, po prostu ludzie dotknięci PM2.5 są mniej efektywnymi pracownikami. 

Największe ilości drobin PM2.5 pochodzą ze spalania drewna i ze spalin emitowanych przez silniki diesla.