Szczepionki przeciw grypie panaceum na raka?

W ostatnich latach zyskuje na popularności nowy rodzaj terapii przeciwnowotworowej: immunoterapia. Ta forma leczenia działa poprzez zwiększenie odpowiedzi immunologicznej organizmu na nowotwory. Terapia ma większe szanse powodzenia, gdy oddziałuje na guzy zawierające komórki odpornościowe. O ile w tkance nowotworowej nie ma tego typu komórek lub gdy znajdują się komórki immunosupresyjne - immunoterapia nie sprawdza się.

Naukowcy starają się znaleźć metodę prowadzącą do zmodyfikowania guzów, tak aby odpowiadały na immunoterapię. Uczonym udało się zaobserwować ciekawe zjawisko, które opisują w pracy naukowej opublikowanej w czasopiśmie PNAS. Otóż podczas analizy danych z National Cancer Institute naukowcy zauważyli, że ludzie z rakiem płuc, którzy przechodzili jednocześnie grypę, zwykle żyli dłużej niż osoby z rakiem płuc, nie mające kontaktu z wirusem grypy.

- Badamy w jaki sposób silna odpowiedź organizmu na patogeny, takie jak wirusy grypy, może równocześnie wzmocnić odpowiedź immunologiczną na niektóre nowotwory -  mówi jeden z autorów badań dr Andrew Zloza.

Taka zależność może występować w przypadku raka płuc, a co z innymi nowotworami, takimi jak rak skóry?

Chcąc znaleźć odpowiedź na to pytanie naukowcy wstrzyknęli myszom inaktywowanego wirusa grypy do guzów czerniaka. Odkryto, że zaaplikowana szczepionka zmieniła guzy, zwiększając w nich stężenie komórek dendrytycznych (komórki te mogą stymulować odpowiedź immunologiczną i doprowadzić do wzrostu liczby limfocytów T z antygenem CD8 +, a więc tych, które mogą rozpoznawać i niszczyć komórki rakowe).

Okazało się, że guzy czerniaka w zetknięciu ze szczepionką albo rosły wolniej, albo zaczęły się kurczyć.

Ponadto naukowcy zauważyli, że dostarczenie do guza czerniaka szczepionki przeciw grypie, doprowadziło nie tylko do zahamowania wzrostu ostrzykniętego guza, ale także spowodowało wolniejszy wzrost innego guza, po drugiej stronie ciała gryzonia.

Naukowcy uzyskali podobne wyniki po dostarczeniu szczepionki przeciw grypie do potrójnie ujemnych guzów piersi.

Mamy nadzieję, że i u ludzi wstrzyknięcie szczepionki przeciw grypie do jednego guza spowoduje pożądaną odpowiedź immunologiczną w innych obszarach rozwoju nowotworu.

- Zastanawiamy się, czy szczepionki przeciw grypie sezonowej, które są zatwierdzone przez FDA, mogą być zastosowane w leczeniu raka. Szczeponki te aplikowano milionom ludzi i okazały się bezpieczne, to może ich wprowadzenie w terapii przeciwnowotworowej byłoby dobrym posunięciem.

W dodatkowych eksperymentach szczepionki przeciw grypie dostarczono wraz z immunoterapią, opartą na immunologicznych inhibitorach punktów kontrolnych. Są to leki, które stymulują komórki odpornościowe do przeprowadzenia ataku na guzy nowotworowe.

W ten sposób naukowcy odkryli dwie zależności.

Pierwsza to ta, że szczepionki przeciw grypie były w stanie samodzielnie zmniejszyć wzrost guza, niezależnie od tego, czy nowotwór zareagował na leczenie inhibitorem punktu kontrolnego.

Po drugie, gdy guz zareagował na immunoterapię, szczepionka przeciw grypie doprowadza do jeszcze wyraźniejszego zmniejszenia wzrostu guza.

Wyniki te sugerują, że zarówno osoby, które reagują, jak i te, które nie reagują na immunoterapie, mogą odnieść korzyść z wstrzyknięcia szczepionki do guza.

Kolejnym krokiem naukowców będzie przeprowadzenie badań klinicznych w celu przetestowania terapii na pacjentach.