Dlaczego nie pamiętamy większości snów?

Czas, w którym mózg człowieka kreuje większość nierzeczywistych obrazów sennych, nazywa się fazą REM. Wówczas to występują mimowolne szybkie ruchy gałek ocznych (Rapid Eye Movement). W tym czasie dochodzi do wysokiej aktywności mózgu, oddech śpiącego jest nieregularny, wzrasta częstość skurczów serca, jednocześnie pojawiają się marzenia senne. Najczęściej jednak po przebudzeniu nie pamiętamy co nam się śniło. Dlaczego tak się dzieje?

Wykonane ostatnio na myszach eksperymenty sugerują, że faza snu REM, w której następuje „kreowanie” snów, obejmuje również okres „aktywnego zapominania”. Według nowego badania najprawdopodobniej ma to na celu uniknięcie przeciążenia informacyjnego mózgu. Okazuje się, że neurony, odpowiedzialne za proces zapominania, pełnią także jeszcze jedną znaczącą funkcję - pomagają kontrolować apetyt.

Nowe odkrycia pojawiły się w czasopiśmie Science. Badaniami tymi kierował dr Thomas Kilduff, dyrektor Center for Neuroscience SRI International Research Institute w Menlo Park (Kalifornia). Współpracował z nim dr Akihiro Yamanaka z Uniwersytetu Nagoya w Japonii.

Wcześniejsze eksperymenty, które Kilduff i Yamanaka przeprowadzali razem ze swoimi zespołami, koncentrowały się na hormonie zaangażowanym w regulację snu w narkolepsji (choroba, polegająca m.in. na zasypianiu kilka razy w ciągu dnia wbrew własnej woli). W tym stanie znaczącą rolę odgrywa hormon zwany oreksyną. Okazuje się, że utrata neuronów, które go wytwarzają w hipokampie (część mózgu odpowiedzialna za pamięć), może być tym, co wywołuje narkolepsję.

W ramach nowych badań naukowcy postanowili zbadać grupę sąsiadujących neuronów w hipokampie. Wytwarzają one hormon koncentrujący melaninę, cząsteczkę, która pomaga regulować zarówno sen, jak i apetyt.

Naukowcy wiedzieli już z poprzednich badań, że neurony te są aktywne podczas snu REM. Rzeczywiście tak jest. Elektryczne zapisy faz snu myszy ujawniły, iż neurony te w trakcie REM wysyłają sygnały hamujące do hipokampa.  Uczeni wiążą ten fakt z zaburzeniami dotyczącymi zachowania wspomnień ze snów. Wskazują przy tym, że hipokamp jest obszarem mózgu odpowiedzialnym za naukę i pamięć.

Naukowcy zastosowali ablację genetyczną u myszy i stwierdzili, że obniżenie aktywności  tych neuronów poprawiło pamięć gryzoni.

Badacze stosowali standardowe testy pamięci, które badały zdolność gryzoni do utrwalania nowych danych. Przeanalizowano fazę przechowywania w pamięci, która następuje zaraz po nauczeniu się nowych informacji, ale zanim zostaną one zapisane w pamięci długoterminowej.

- Obrazy senne występują przede wszystkim podczas fazy REM, w której uaktywniają się neurony MCH znajdujące się w podwzgórzu, czyli w części mózgu odpowiedzialnej za sen, poczucie głodu i emocje. Ich aktywacja może uniemożliwić przechowywanie treści snu w hipokampie - w konsekwencji sen ten szybko zostaje zapomniany – ocenia dr Thomas Kilduff.