Podrasowana szczepionka na katar sienny

Alergia stała się powszechną chorobą, a setki milionów ludzi na całym świecie cierpi na alergiczny nieżyt nosa lub katar sienny, zmagając się z uciążliwymi dolegliwościami takimi jak: przeziębienia, zmęczenie, zaczerwienione i swędzące oczy.

Naukowcy z Wydziału Zdrowia i Nauk Medycznych Uniwersytetu w Kopenhadze opracowali szczepionkę, która skutecznie zapobiegła rozwojowi alergii u myszy. Oparta jest ona na cząsteczkach cukru, które mogą zwiększyć efekt terapeutyczny i skrócić czas leczenia.

Szczepionka, zmodyfikowana przez duńskich naukowców, znajduje się na wczesnym etapie badań (dotychczas została przetestowana na myszach). Metodę tę można również wykorzystać do opracowania innych form szczepionek zwalczających różne zaburzenia autoimmunologiczne.

- Wierzymy, że obecną formę szczepień można zoptymalizować. Początkowo naszym celem było opracowanie nowej technologii produkcji syntetycznych białek, w oparciu o które wytwarzane byłyby szczepionki przeciw alergiom, dążyliśmy do ich optymalizacji, dzięki czemu byłyby one skuteczniejsze i „szybsze” w działaniu. Zrobiliśmy to za pomocą cząsteczek cukru. Na dłuższą metę naszym celem jest skrócenie czasu leczenia o połowę, przy jednoczesnym obniżeniu dawki leczniczej -  mówi współautor badania, prof. Hans Wandall z Wydziału Medycyny Komórkowej i Molekularnej Uniwersytetu w Kopenhadze.

Dotychczas oddziaływanie szczepionkami na niektóre formy alergii, w tym katar sienny, realizowane jest zwykle od trzech do pięciu lat i obejmuje systematyczne podawanie zastrzyków. Niestety nie wszyscy reagują na te szczepionki tak jak powinni. Niektóre osoby są wyleczone, inne po wprowadzeniu szczepionek mają mniej chorobowych objawów, ale część pacjentów nie odczuwa żadnego pożądanego efektu. Inną opcją leczenia przeciw alergii na pyłki traw jest na przykład doustny liofilizat, który należy przyjmować codziennie przez ok. trzy lata.

Naukowcy przetestowali nową szczepionkę, którą podawano w postaci iniekcji, myszom i testom in vitro na komórkach ludzkich. W tym eksperymencie użyto brzozy jako testowego alergenu. Naukowcy przyłączali cząsteczki cukru do alergenu, aby spróbować poprawić efekt szczepienia.

- W badaniu pokazujemy, że można użyć cząsteczek cukru, aby alergen docierał do właściwych komórek w układzie odpornościowym, poprawiając działanie szczepionki. Jednocześnie cząsteczki cukru zwiększają aktywność ważnej grupy komórek układu odpornościowego, limfocytów T, które wspierają funkcjonalną część procesu.

Naukowcy od lat starają się rozwijać szczepionki na alergie, aby były wystarczająco skuteczne. Metoda optymalizacji szczepionki, z użyciem cząsteczek cukru, potencjalnie może być wykorzystana do wzmocnienia efektu leczenia innych chorób. Zamiast sprzęgać cząsteczki cukru z alergenami, badacze mogą po prostu wiązać je ze specjalnie wyselekcjonowanymi białkami.

- Odkrywamy, które cząsteczki cukru są użyteczne w powiązaniu ze szczepionkami - nie tylko tymi celującymi w alergię, ale ogólnie ze szczepionkami. Zaczynamy od zrozumienia roli cząsteczek cukru w reakcji układu odpornościowego na różne choroby. Nasza metoda może potencjalnie znaleźć zastosowanie również w takich dziedzinach jak onkologia - mówi prof. Hans Wandall.