Czy można uniknąć spodziectwa?

Proces kształtowania się cewki moczowej płodu w łonie matki trwa od 9. do 14. tygodnia ciąży. Ten miesiąc jest zasadniczy w prawidłowym kształtowaniu się narządu. Bywa niestety, że proces rozwoju zostanie zakłócony. Zło może tkwić w czynnikach genetycznych, hormonalnych, a nawet środowiskowych. Póki co, medycyna nie zna skutecznego antidotum na to schorzenie.

Nie oznacza to, że nie są prowadzone badania naukowe próbujące określić czynniki niosące zagrożenie. Kilka grup uczonych, niezależnie od siebie, postawiło tezę, że zachowaniem ryzykownym może być przyjmowanie przez ciężarną kobietę w okresie kształtowania się cewki moczowej dziecka środków przeciwbólowych. Padają przy tym nazwy powszechnie stosowanych specyfików.

W USA, na podstawie danych wynikających z National Birth Defects Prevention Study (analizę prowadzili w 2009 r. pracownicy Congenital Malformations Registry, New York State Department of Health) zauważono zależność pomiędzy niewłaściwym funkcjonowaniem tarczycy ciężarnych kobiet, być może przyjmowaniem przez nie stosownych leków, a przypadkami: wodogłowia, wnętrostwa i spodziectwa występującymi u ich nowonarodzonych dzieci.

Zagrożeń jest zdecydowanie więcej. Nie ma wątpliwości, że przyjmowanie w pierwszym trymestrze ciąży środków na bazie kwasu walproinowego, na przykład leków o właściwościach przeciwdrgawkowych lub medykamentów zapobiegających chorobie afektywnej dwubiegunowej - zdecydowanie wpływa na występowanie dysfunkcji u nowonarodzonych dzieci. W takich przypadkach spodziectwa można spodziewać się kilkunastokrotnie częściej niż wtedy, gdy nie było konieczności podawania walrpoinianu. Wobec takiego zagrożenia w 2013 r. Food and Drug Administration wydała oficjalne ostrzeżenie dotyczące stosowania leków na bazie kwasu walproinowego.

Trzeba jednak przyznać, że tego typu badania, ze względu na ograniczoną liczbę przypadków podlegających analizie, trudno poddają się statystycznym uogólnieniom.

Takie zastrzeżenie poczyniła prof. Suzan L. Carmichael, reprezentująca Division of Neonatology and Developmental Medicine, Department of Pediatrics (Stanford University School of Medicine). Realizowane pod jej kierunkiem badania wykazały, że odsetek dzieci ze zdiagnozowanym spodziectwem, rodzonych przez kobiety, które w pierwszych tygodniach ciąży nie stroniły od używek, jest statystycznie niższy od średniej określonej dla Amerykanek zostających matkami w podobnym wieku. Nie wolno z takiego badania wysnuwać zbyt pochopnych wniosków, bo w tym konkretnym przypadku prowadzą z pewnością w złym kierunku.

***

Z bliska zagadnieniom tym przypatruje się Warsaw Medical Center, w którym operowane są najbardziej złożone przypadki spodziectwa wśród dzieci.