Rwa kulszowa: operować, czy nie?

Nerw kulszowy, największy i najdłuższy nerw w ludzkim ciele, jest odpowiedzialny m.in. zarówno za funkcje motoryczne, jak i sensoryczne kończyn dolnych. Najbardziej dotkliwy w schorzeniu jest wyniszczający ból, promieniujący wzdłuż nerwu kulszowego, od dolnej części pleców do kończyn dolnych.

Jedną z najczęstszych przyczyn rwy kulszowej jest przepuklina dysku lędźwiowego. Opieka zachowawcza ma na celu zmniejszenie bólu za pomocą leków i fizykoterapii bez interwencji chirurgicznej. Okazuje się jednak, że leczenie zachowawczew w przypadku rwy kulszowej, leczenie trwające dłużej niż cztery miesiące po wystąpieniu objawów, nie jest najlepszym sposobem na zażegnanie zagrożenia.

Randomizowane badanie kanadyjskie obejmowało 128 pacjentów z radikulopatią lędźwiową (schorzenie korzeni nerwowych, wywołane przewlekłym uciskiem w obrębie kręgosłupa). Radikulopatii, trwającej od czterech do dwunastu miesięcy, towarzyszyły przepuklina dysku tylno-bocznego między czwartym a piątym kręgiem lędźwiowym (L4-L5) lub dolegliwości lędźwiowo-krzyżowe (L5-S1).

Część pacjentów poddana została mikrodiskektomii (minimalnie inwazyjny zabieg chirurgiczny, polegający na rozszerzeniu przestrzeni międzykręgowych), część – korzystała ze standardowej niechirurgicznej opieki. Drugiej grupie pacjentów zapewniono: fachowe porady lekarskie, zabiegi fizjoterapii, doustne środki przeciwbólowe, wsparcie psychologiczne.

Intensywność bólu nóg mierzono na początku i po sześciu miesiącach od rozpoczęcia terapii w oparciu o jedenastopunktową wizualną analogową skalę. Średnie nasilenie bólu nóg po sześciu miesiącach oceniono na 2,8 w porównaniu z 7,7 - na starcie – chodzi o pacjentów poddanych mikrodiskektomii oraz 5,2 w porównaniu z 8,0 - u pacjentów nieleczonych. Oznacza to, że nastąpiło znaczne zmniejszenie intensywności bólu nóg o 4,9 i 2,8 odpowiednio w grupach chirurgicznej i niechirurgicznej.

Warto wspomnieć o tym, że znaczna część pacjentów z grupy niechirurgicznej (34 proc.) zdecydowała się na operację po ok. jedenastu miesiącach od rekrutacji do programu.

Okazało się, że zdarzenia niepożądane, związane z zabiegiem chirurgicznym, wystąpiły u 6 proc. odsetka pacjentów. Ten sam wskaźnik w grupie prowadzonej zachowawczo, która ostatecznie zdecydowała się na operację - wyniósł 8 proc. Najczęstsze zdarzenia, niepożądane w obu grupach leczenia, obejmowały głównie powierzchowne zakażenie rany i nowo pojawiający się pooperacyjny ból neuropatyczny.

Wyniki tego badania wskazują na znaczącą przewagę zabiegu chirurgicznego nad zachowawczym leczeniem przewlekłej rwy kulszowej z powodu przepukliny dysku lędźwiowego. Jest to ważne ustalenie, gdyż – co do zasady - pacjenci zazwyczaj wolą podejście zachowawcze, głównie ze względu na obawę przed ryzykiem powikłań - w przypadku zabiegu chirurgicznego.