Wiarygodne badanie USG: jak je rozpoznać?

Po czym pacjent może rozpoznać, że badanie USG zostało wykonane zgodnie z najlepszą sztuką lekarską?

Lek. Marcin Grzebyk: Oczywiście to autorytatywnie stwierdzi tylko fachowiec, powinien to uczynić klinicysta, który weryfikuje jakość i rzetelność takiego badania na przykład podczas operacji, ale na pewne fakty można i należy zwrócić uwagę zawczasu. To klinicyści powinni kierować na badanie USG i czynią to sugerując lekarzy diagnostów, których darzą zaufaniem.

Pisemne wskazanie
Polecałbym lekarza diagnostę, który posiada pokorę do tego co robi, stale podnosi kwalifikacje, nie krytykuje badań innych lekarzy. Jednym z wyznaczników wartościowego badania USG jest dołączona do niego sugestia, do którego specjalisty – klinicysty, z otrzymanym wynikiem, pacjent powinien się udać. Należy zaznaczyć, że badanie ultrasonograficzne stanowi cegiełkę w diagnostyce, najczęściej nie rozwiązuje problemu, ale może ukierunkować klinicystę na właściwy tor.

Wzorcowe badanie powinno zawierać także pisemne wskazanie jakie badanie zostało wykonane i podsumowanie, omówienie ustaleń dokonanych przez diagnostę, jeśli nawet nie pisemne - to z pewnością ustne.

Wywiad z pacjentem
Nie wolno zapominać o tym, że pierwszym krokiem, jeszcze przed przystąpieniem do badania, powinien być wywiad z pacjentem. Diagnosta musi znaleźć czas na zadanie kilku zasadniczych pytań (w formie wywiadu), a mianowicie: na co choruje pacjent, jakie leki przyjmuje, dlaczego wykonuje badanie, czy jest ono kontrolne, czy ma charakter diagnostyczny, a jeśli tak, to co było przyczyną podjęcia decyzji o badaniu.

Po wywiadzie lekarza diagnosta często bada pacjenta – wykonuje normalne badanie przedmiotowe.

Czas badania
Zwracajmy uwagę na fakt, że prawidłowo wykonane USG musi trwać średnio 15 minut – o ile przeprowadzane jest badanie standardowe na przykład: sutków, jamy brzusznej, tarczycy, węzłów  chłonnych, a nie mniej niż 20 - 30 minut, jeśli na przykład mówimy o analizie dopplerowskiej, wykrywającej zmiany na przykład w żyłach kończyn dolnych.
Rzetelne badanie USG wyznaczone jest przez swoistą check  - listę (protokół badawczy), opisaną punktami, które należy skrupulatnie, krok po kroku,  zrealizować.
Przy każdym z nich diagnosta musi podjąć decyzję czy to co widzi jest artefaktem (iluzją),
czy rzeczywistą zmianą. Nawet nieznaczna zmiana kąta ustawienia głowicy sprzętu diagnostycznego może decydować o należytej lub fałszywej ocenie uzyskanego obrazu.

Badacz nie może działać pod presją czasu, pośpiech jest w tym przypadku groźnym przeciwnikiem rzetelnej analizy USG. Bez dogłębnego przygotowania nie sposób jest jednym rzutem oka rozróżnić 250 obszarów szarości i przypisać je konkretnym zjawiskom zachodzącym w organizmie pacjenta.

Chciałbym jednak zauważyć, że nie istnieje sztywny czas definiujący stopień rzetelności wykonanego badania, a więc czas nie jest wystarczającym wykładnikiem jakości analizy. Na jakość badania wpływa wiele zmiennych jak: wiek badacza, jego doświadczenie,  stopień percepcji diagnostycznej, doświadczenie, a nawet to czy jest wypoczęty.

Wszystkie te zmienne determinują jakość raportu badawczego, dlatego badajmy się u wypoczętych lekarzy, którzy z pasją wykonującymi tę niełatwą sztukę medyczną.

Czytaj także:
Wiarygodne badania USG: elastografia
Wiarygodne badania USG: doświadczenie
Wiarygodne badanie USG: nowe obszary analizy
Wiarygodne badania USG: diagnostyka chorób stawów i układu mięśniowo szkieletowego
Wiarygodne badania USG: od stóp po głowę

* Lek. Marcin Grzebyk od 10 lat wykonuje badania ultrasonograficzne, prowadząc m.in. badania naukowe w dziedzinie elastrografii statycznej, członek Europejskiego Towarzystwa Ultrasonografii (EFSUMB) i Polskiego Towarzystwa Ultrasonografii, ukończył Akademię Ultrasonografii w Dusseldorfie i Roztoczańską Szkołę Ultrasonografii, posiada dyplom Wojskowej Akademii Medycznej, kursów EFSUMB.